Deprem konusunun, her açıdan olduğu kadar mimari açıdan da çok önem taşıdığının altını çizen başarılı iç mimar Ahu Akın, depremlerde meydana gelen ölüm ve yaralanmaların önemli bir bölümü yapısal nedenlerden dolayı oluşurken, bir diğer önemli bölümünün ise iç mekânda yapılan hatalı seçimler olduğunu söylüyor.
Peki, iç mekanlarımızda nelere dikkat etmeliyiz? Ahu Akın, köşe yazısında anlattı…
Öncelikle depremde hayatını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet, yaralılara acil şifalar, enkaz altındaki insanların sağ olarak ailelerine kavuşmasını dilerim. 6 Şubat depreminin acılarını dindirmeye çalışıp, yaralarımızı sarmaya devam ederken okurlarımıza iç mimaride deprem önlemleri üzerine bir içerik oluşturmak istedim.
Deprem gibi ağır afet koşulları üzerinde yaşama mecburiyeti olan ülkemiz, geçmiş yıllardan bugüne kadar, neredeyse her bölgede büyük, küçük ve şiddetli depremleri tecrübe etmiş olsa da; merkezi ve yerel yönetimlerce kentleşme, yapılaşma ve planlama politikalarının ölçüsünde işletilememesi sebebiyle, halen telafisi olmayan bedeller ödemektedir.
Depremlerdeki yaralanma ve ölümlerin belirli bir kısmına, mekanlardaki iç mimari donatıların, mobilya ve aksesuarların hatalı yerleştirme ve uygulamalarının sebep olduğu gerçeğinin verilerle sabitliğine dikkat çekmeliyiz. Yalnızca afetlerde değil yapılaşma sürecinin her aşamasında, sağlıklı, güvenli, engelsiz ve sürdürülebilir yaşama hakkının garanti altında olduğundan emin olmak için; yapı öncesi, yapılaşma süresi ve sonrasında, ayrıca tadilat projeleri ve uygulamalarında, profesyonel iç mimarların görev alması ve toplumu bilinçlendirmesi çok önemlidir.
İç mimarlar olarak, yaşam alanlarımızın tümünde; mekanların tasarım, projelendirme, uygulama dahil ruhsatlandırma aşamalarında, merkezî ve yerel yönetimlerin dikkatle eğilmesi gereken iç mimari paftalarda ve bunlara ait estetik olmanın ötesinde insan hayatını dikkate alan mekansal detaylarda; mensuplarımızın kontrol ve denetleİç mimaride, deprem güvenliği için birçok önlem bulunmaktadır.
Yapıların depreme dayanıklı inşa edilmesi
İç mimaride, yapıların depreme dayanıklı inşa edilmesi için birçok teknik bulunmaktadır. Bu teknikler arasında “betonarme yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesi”, “yapıların esneklik kazanması” ve “dinamik yapı analizi” gibi teknikler bulunmaktadır. Bu teknikler, yapıların deprem sırasında esnek hale gelmesini ve daha dayanıklı hale gelmesini sağlar.
Doğru malzeme seçimi
İç mimaride, yapıların depreme dayanıklı olması için doğru malzeme seçimi önemlidir. Yapıların duvar ve tabanlarının yapımında kullanılan malzemelerin depreme dayanıklı olması gerekir. Bu nedenle, yapıların inşa sırasında kullanılan malzemelerin depreme dayanıklılığı test edilmelidir.
Deprem sırasında evlerdeki eşyaların düzenlenmesi
Deprem sırasında evlerdeki eşyaların düzenlenmesi, insanların güvenliğini artırabilir. Örneğin, çok ağır olan eşyaların yere konulmaması, duvarlarda asılı olan eşyaların sabitlenmesi gerekir. Ayrıca, yatakların ve diğer mobilyaların da depreme dayanıklı olması gerekir. Sabitleme bu konularda oldukça önemlidir.
Yapıların periyodik olarak kontrol edilmesi
İç mimaride, yapıların periyodik olarak kontrol edilmesi gerekir. Bu kontroller, yapıların depreme dayanıklılığını ve güvenliğini kontrol etmeyi amaçlar. Eğer yapıların depreme dayanıklılığında ki bir problem tespit edilirse, bu problem çözülmelidir.
Depreme dayanıklı yapı tasarımı
Depreme dayanıklı yapı tasarımı, yapıların deprem sırasında güvende kalması için gerekli olan özellikleri belirler ve bunları uygular. Bu özellikler arasında; yapının esneklik kazanması, dinamik yapı analizi, yapı malzemelerinin depreme dayanıklı olması, yapıların periyodik olarak kontrol edilmesi gibi özellikler bulunur.
İç mekânlarımızda nelere dikkat etmeliyiz?
Tavanlarda ağır avizeler yerine, spot kullanımını arttırmalıyız.
Beyaz eşyalarımızı duvara sabitlemeliyiz.
Televizyon ünitesi, kütüphanelerimiz, giyinme dolaplarımız vb. duvara monte edilip sabitlenmelidir.
Yatakların cam kenarından uzak yerleştirilmesi gerekmektedir.
Yatak odası kapı çıkışının yanında Yüksek mobilya bulunmaması gerekmektedir.
Antreler tahliye için önemli bir alandır. Burada kullandığımız aksesuar ve mobilyaların geçişi zorlaştırmaması için sabitlenmesi, yaralanma ve can kaybını önlemede büyük önem taşır. Antrelerde kullanılan mobilyaların duvara sabitlenmesi çok önemlidir.
Yatak başlarında ağır tablolara yer vermemeliyiz.
Raflarımızda cam vazolar yerine ahşap ve metal aksesuarlar kullanmalıyız.
Hareketli mobilya ayaklarında mutlaka sabitleyici içeren aparatlar kullanmamız gerekir.
Beyaz eşyalarımızı ankastre tercih etmeliyiz.
Evinize taktıracağınız klima gibi ünitelerin de montajı yapılırken muhakkak başında olmalıyız ve hatların kolon ya da kiriş delinerek yapılmasına müsaade etmemeliyiz.
Marmara Üni. Öğr. Gör. İç mimar Ahu Akın
ahu.akin@marmara.edu.tra